Ten pierwszy efekt, to dodajesz powyżej zdjęcia czarną warstwę, do tej warstwy dodajesz białą maskę: PPM na warstwie w oknie warstw i z menu wybierasz "Dodaj maskę warstwy", zaznaczasz całą:
Zaznaczenie -> Całość, zmniejszasz zaznaczenie o kilkadziesiąt pikseli:
Zaznaczenie -> Zmniejsz, wypełniasz czarnym kolorem (cały czas na masce), wyłączasz zaznaczenie i rozmywasz Gaussem. Promień rozmycia musisz sobie dobrać sam, będzie to jakieś kilkadziesiąt px.
http://www.gimpuj.info/index.php?topic=58395.0 - tu jeszcze masz opisane inne sposoby tworzenia winiety.
Co do drugiego obrazka, ponieważ nie jest to zdjęcie więc nie wiem co tam zostało zmienione. Musiałabym widzieć oryginał. Jak dla mnie to zwykły zrzut, nie widzę tam żadnych efektów.