Przekopując się przez stare ziny itp. z CD-Action znalazłem w Strefie WWW ciekawy artykuł. Autorem jest EmpE.
Zdrobnienia, spolszczenia, skróty... Można by wymienić jeszcze wiele wyrażeń, których pisownia sprawia kłopoty wielu polskim Internautom. W tym artykule, na podstawie wypowiedzi ekspertów językowych, postaram się rozwiać choć część związanych z tym wątpliwości.
Pisownia słowa "Internet"
"(...) mamy już nowe ustalenie, zatwierdzone przez Radę Języka Polskiego przy PAN, które swój wyraz znalazło w nowym, wydanym w 2003 roku słowniku ortograficznym PWN-u pod redakcją prof. Edwarda Polańskiego. I ustalenie to jest jednoznaczne: Internet jako międzynarodowa sieć piszemy w dalszym ciągu przez duże "I", natomiast to, co mamy w domach, jest internetem przez małe "i". Mogę więc powiedzieć: "mam w domu internet", ale już w zdaniu: "w Internecie pojawił się nowy wirus", słowo "Internet" napiszemy z litery dużej, bowiem chodzi tu o globalną Sieć.
Grupy, fora i nowości
Formalnie, według pani Marty Bartnickiej, należy pisać "o grupach dyskusyjnych" i "serwerach grup dyskusyjnych". Tak więc omawiając to zagadnienie, napiszemy np. "znalazłem to na serwerze grupy dyskusyjnej strefa-www" lub "warto zapisać się do grupy dyskusyjnej strefa-www". Potocznie stosuje się spolszczenie "newsy" ("newsów", "o newsach", "z newsami"). Słowo "news" figuruje nawet w słowniku PWN jako określenie najświeższej informacji. Pojedynczą wiadomość nazywamy "postem" od angielskiego słowa "posting". Tak więc napiszemy np.: "przeczytałem posta na forum odnośnie..." czy "na serwerze tej grupy dyskusyjnej brakuje ciekawych postów".
Połączone strony
Słowo "link" używane jest do określania łącznika pomiędzy stronami WWW. Istnieje wiele polskich odpowiedników tego słowa ("odnośnik, odsyłacz" czy zaproponowane przez Microsoft "hiperłącze"), ale żaden nie jest tak często używany. Możemy więc posługiwać się słowem "link" i dowolnie go przekształcać?
Według profesora Jana Miodka, tak. Nie jest konieczne zastępowanie słowa "link" polskim odpowiednikiem. Język polski ma na tyle rozbudowany system słowotwórczy i fleksyjny, że bez problemu radzi sobie i z tym słowem � twierdzi profesor. Spolszczając słowo link, to tak jakby znaleźć odpowiednik do słowa joystick � wszystkie brzmieć będą dziwnie.
Bez obawy możemy powiedzieć: "z tym linkiem", "daj mi linka" albo "ciekawy link" � zdania te są jak najbardziej poprawne.
Dodatkowe opcje programu
Często dodajemy do aplikacji nowe funkcje, poprzez instalację plug-inów. Za polski odpowiednik tego słowa przyjęto "wtyczkę", mimo iż tłumaczy się to jako plug, a nie plug-in. Można go jednak używać, bowiem bardzo się już upowszechniło.
Lepiej jest jednak stosować angielskie określenie, odmieniając go tak, jak ja na początku tego akapitu, czyli: "zainstalowałem plug-ina", "są już nowe plug-iny".
Wiadomość elektroniczna
Emalia, mail, e-mail, emil/emilia, wiadomość elektroniczna, e-list, listel... Określeń jest cała masa. Obrońcy jeżyka polskiego sugerują e-list, listel czy po prostu wiadomość elektroniczna. Dwie pierwsze okazały się jednak zbyt sztuczne, trzecia za długa. Przyjął się za to mail i e-mail oraz ich polskie odmiany. Możemy więc spokojnie napisać: "dostałem ważnego e-maila" czy "więcej jest teraz spamu, niż normalnych maili".
Co z końcówkami?
No właśnie. Warto dowiedzieć się, jak dodawać polskie końcówki do wyrazów obcego pochodzenia. Furorę robi apostrof; wszyscy "irc�ują", "korzystają z FTP�a", "przesyłają informacje SMS�em". Nie jest to jednak poprawna pisownia! W języku polskim apostrof ma rację bytu wtedy, kiedy wyraz kończy się samogłoską, której nie słychać (np. problem ze sprzętem to problem hardware�owy). W innych przypadkach po prostu doklejamy polską końcówkę: mailujemy, zipujemy, ircujemy. Przy tworzeniu nowych form skrótów, niezależnie polskich czy obcych, dodajemy dywiz, czyli: "ściągamy pliki FTP-em" albo "SMS-ujemy".
Zmieniamy wygląd
Do uatrakcyjnienia wyglądu programu służy skin. W tym przypadku przyjęło się używać tłumaczenia "skórka", gdyż słowo "skóra" nie zawsze dobrze się kojarzy. Microsoft zaproponował kiedyś inne tłumaczenie � "karnacja". Nie jest ono powszechnie stosowane, choć jak najbardziej prawidłowe. Nie należy stosować zaś odmiany, typu: "skiny, skina", służy ona bowiem określeniu pewnej subkultury i ludzie "zesłani na ziemie by siać terror i zniszczenie", mogliby się obrazić na takie określenie.
Cookie
Z nazywaniem tej technologii, służącej do identyfikacji przez WWW, od zawsze były problemy. Niektórzy mówią o "informacji cookie", inni zaś o "znaczniku". Żadne z nich nie jest jednak do końca odpowiednie. Dlatego najlepiej stosować spolszczenie "ciasteczka", jednak nie "ciastka", bowiem "cookie" to z założenia coś małego. Używanie "ciasteczek" może okazać się niebezpieczne � tak będzie wyglądało poprawne zdanie. Powszechnie nie powinno stosować się określenia "kukisy", gdyż jest ono jedynie anegdotyczne.
Systemy operacyjne
Według Słownika Ortograficznego PWN odmiany typu "Windows-a" czy "Linux�a" są niedopuszczalne. Nazwę Linux należy odmieniać poprzez zmianę x na ks, tak więc napiszemy: "Linuksa, Linuksy". Nazwa systemu to jednak nadal Linux. W pisowni oficjalnej dobrze jest dodać słowo "system" (np. "system Linux jest dobry do zarządzania siecią", ale "używam Linuksa do zarządzania siecią", a nie "używam Linux").
Natomiast Windows to rzeczownik nieżywotny w liczbie mnogiej. Używamy "te Windows" � nie "ten Windows", nie "tego Windowsa". Poprawnie jest: "gra wymaga systemu Windows 98 lub nowszego", "używam Windows". Niepoprawnie: "używam Windowsa".
Emotikony
Z emotikonami jest najwięcej problemu. Specjaliści zalecają traktować emotikony jako dodatkowe znaki interpunkcyjne. Według tego, jeżeli emotikony kończą zdanie, stawiamy je zamiast kropki
Gdy wypada w miejscu przecinka ;P też go zastępuje (może również zamykać nawias
Emotikony można jednak stawiać, w przeciwieństwie do tradycyjnych znaków interpunkcyjnych, w dowolnym miejscu zdania.
Nie są to jednak sztywne zasady � w dokumentach oficjalnych na emotikony i tak nie ma miejsca, więc my zalecamy pisać po prostu tak, jak jest dla Was najwygodniej.
Szczerze powiedziawszy mi powyższe zasady nie odpowiadają i stawiam po emotikonach normalne znaki interpunkcyjne. Umowne pozostaje w takim przypadku również to, czy emotikon stawiany jest po znaku czy przed.
Podsumowując: jak nie napiszesz, tak będzie dobrze
. Jako ciekawostkę dodam tylko, że według "Wielkiego słownika wyrazów obcych PWN" emotikony występują wyłącznie w rodzaju... męskim. Jeden jest więc "emotikon", a nie "emotikona". Dzieje się tak, ponieważ "emotikona" pochodzi od "ikony", natomiast wyraz ten został zaczerpnęliśmy od angielskiego "emoticon". Jak dla mnie jest to trochę nienaturalne, może to kwestia przyzwyczajenia. Polskie tłumaczenia � buźka i uśmieszek � raczej nie przyjęły się i są rzadko stosowane.
Hyde zone
